آب منطقه‌‌ای یزد، شرکت،  یکی از اداره‌های دولتی استان یزد با هدف بهبود وضعیت آب‌رسانی به مردم استان.

در ۱۳۳۴ ش، امور آب یزد زیر‌نظر استان دهم، اصفهان، با عنوان مدیریت آب اصفهان آغاز به کار کرد (غنی‌زاده). با‌وجوداین، در ۱۳۵۲ ش، با تشکیل استان یزد (سالنامه ... ، ص ۸۶)، امور آب یزد همچنان، زیر‌مجموعۀ مدیریت استان اصفهان بود.

در جریان نهضت انقلابی ملت ایران بر ضد حکومت پهلوی، که در ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ ش به اوج خود رسیده بود، کارکنان این شرکت نیز با حضور در راه‌پیمایی‌ها بر ضد حکومت پهلوی به این مبارزات پیوستند. اوج این فعالیت‌ها صدور اعلامیه‌ در حمایت و هم‌بستگی با اعتصاب‌کنندگان در ۱۲ دی ۱۳۵۷ بود (کلانتری سرچشمه و بهبود‌زاده، ص ۷۲، ۲۷۴).

با آغاز جنگ در شهریور ۱۳۵۹، امور آب یزد فعالیت‌های خود را در حمایت از رزمندگان در قالب حمایت‌های پشتیبانی انجام داد. ازآنجاکه تا ۱۳۶۲ ش، اسناد سازمانی این شرکت در استان اصفهان بوده است، آگاهی چندانی از عملکرد آن در دست نیست. براساس اندک اطلاعات به‌دست‌آمده، کمک‌های نقدی این شرکت به‌صورت تخصیص یک‌روز حقوق ماهیانۀ کارکنان و تهیۀ اقلام موردنیاز برای جبهه بوده است. ازجملۀ اقدامات دیگر برای کمک به جبهه‌ها تأمین آب آشامیدنی و آزمایش‌کردن برای اطمینان از بهداشتی‌بودن آن در مناطق و اردوگاه‌های مهاجران جنگ تحمیلی در یزد* بوده است (پورعزیزی).

در ۱۳۶۲ ش، پس از افتتاح پایگاه بسیج ابوالفضل العباس(ع) در ادارۀ امور آب یزد، فعالیت‌های پشتیبانی، ثبت‌نام و اعزام نیروها به جبهه از زیر‌مجموعۀ استان اصفهان بیرون آمد و به‌طور مستقیم، از پایگاه بسیج این اداره انجام شد. از مهم‌ترین فعالیت‌های پشتیبانی اعزام یک دستگاه بولدوزر و دستگاه حفار به مدت شصت روز برای حفر یک حلقه چاه و همچنین، عملیات آب‌رسانی به پادگان شهید عاصی‌زادۀ* تیپ ۱۸ الغدیر در پانزده‌کیلومتری جادۀ اهواز ـ اندیمشک بود (کوهی).

اعزام نیروهای داوطلب رزمی و تخصصی به همراه ابزار و تجهیزات لازم برای خدمات فنی و مهندسی از فعالیت‌های دیگر آن به شمار می‌رود؛ به‌طوری‌که در ۱۳۶۳ ش، این نیروها در بازسازی پل اصلی آبادان ـ خرمشهر و اتصال پل شناور برای گذر رزمندگان، جابه‌جایی نیروها و تأمین غذای رزمندگان حضوری فعال داشتند (پورعزیزی).

امور آب یزد یک سال پیش از پایان جنگ در ۱۳۶۶ ش، از مدیریت آب اصفهان تفکیک شد و با عنوان شرکت سهامی آب منطقه‌ای یزد، به‌طور مستقل و با هدف حفظ و حراست منابع آب زیرزمینی استان، انتقال آب از حوزه‌های مجاور برای تأمین نیاز استان و آب‌رسانی به شهرهای مختلف به فعالیت پرداخت. در سال پایانی جنگ، شرکت سهامی آب ‌منطقه‌ای یزد با حفر و لوله‌گذاری چند حلقه چاه آب در پادگان آیت‌الله خاتمی یزد همچنان، در حوزۀ کمک‌رسانی به جبهه و جنگ فعال بود («تاریخچه ... »، بش).

در طول جنگ، ۳۵۵ تن از کارکنان این شرکت در قالب نیروهای رزمی و تخصصی به جبهه‌ها اعزام شدند که از این شمار، ۳ تن مجروح و ۳ تن نیز اسیر شدند (شرکت ... ).

پس از پایان جنگ، این شرکت ۷۲ تن از ایثارگران و فرزندان شهیدان را جذب کرد (همان). تجلیل از خانواده‌های‌ شهیدان و ایثارگران، برپایی نمایشگاه عکس شهدا در مراسم گرامیداشت هفتۀ دفاع مقدس، تزئین سالن شرکت با تصاویر شهیدان، دیدار با آزادگان و خانواده‌های ایشان و حضور در مناسبت‌های مربوط به دفاع مقدس از دیگر فعالیت‌های این شرکت است (کوهی).

در چهارچوب تغییرات سازمانی، در ۹ مهر ۱۳۷۰، شرکت آب و فاضلاب استان یزد با سازمان آب یزد و دستگاه‌های شهری امور آب شهرداری‌ها ادغام و شرکت آب منطقه‌ای یزد تشکیل شد («معرفی ... »، بش).

مآخذ:  پورعزیزی، فریما (از کارکنان شرکت آب منطقه‌ای یزد در زمان جنگ)‌، مصاحبه با مؤلف، ۱ شهریور ۱۳۹۹؛ «تاریخچۀ شرکت» (بارگذاری: بی‌تا)، شرکت سهامی آب منطقه‌ای یزد، <www.yzrw.ir> (دسترسی: ۲۵ مرداد ۱۳۹۹)؛ سالنامۀ آماری کشور، به کوشش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: مرکز آمار ایران، ۱۳۸۳ ش؛ شرکت آب منطقه‌ای یزد، گواهی سند، سند مورخ ۲۸ آذر ۱۳۹۰، شم بازیابی۲۷۷۳۳، موجود در پایگاه بسیج شرکت آب منطقه‌ای یزد؛ غنی‌زاده، اکبر (کارمند وقت ادارة آب استان یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۲۰ مهر ۱۳۹۹؛ کلانتری سرچشمه، محمدرضا و جواد بهبود‌زاده، روزشمار انقلاب اسلامی در یزد، تهران: سورۀ مهر، ۱۳۹۵ ش؛ کوهی، محمد (مسئول وقت بسیج آب منطقه‌ای یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۲۰ مهر ۱۳۹۹؛ «معرفی شرکت» (بارگذاری: ۶ فروردین ۱۳۹۶)، شرکت آب و فاضلاب استان یزد، <www.abfayazd.ir> (دسترسی: ۱۵ شهریور ۱۳۹۹).

/ طوبی زارع/